سلول‌های بنیادی خون بندناف به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع سلولی در درمان بیماری‌های خونی و غیرخونی شناخته می‌شوند. این سلول‌ها به دلیل توانایی بالای خود در تمایز به سلول‌های مختلف و قابلیت بازسازی بافت، نظر بسیاری از پژوهشگران و پزشکان را به خود جلب کرده‌اند. نگهداری این سلول‌ها به مدت طولانی، امکان استفاده از آن‌ها در درمان‌های آینده را فراهم می‌کند. در این مقاله، به بررسی عواملی که بر عمر مفید سلول‌های بنیادی خون بندناف تأثیر می‌گذارند خواهیم پرداخت. همچنین، چالش‌ها و مزایای نگهداری این سلول‌ها و روش‌های ذخیره‌سازی مناسب آن‌ها را تحلیل خواهیم کرد.
سلول بنیادی خون بند ناف چیست؟
قبل از اینکه پاسخی برای پرسش خون بندناف تا چند سال قابل استفاده می باشد؟ را بررسی کنیم، بهتر است تا اطلاعات بیشتری از سلول بنیادی خون بند ناف داشته باشیم. سلول‌های بنیادی خون بند ناف سلول‌های نابالغ و پرتوانی هستند که در خون باقی‌مانده در بند ناف و جفت پس از تولد نوزاد یافت می‌شوند. این سلول‌ها توانایی تبدیل شدن به انواع مختلف سلول‌های خونی (گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها) را دارند و در درمان بیماری‌های خونی، ایمنی و متابولیک استفاده می‌شوند.
فرآیند ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی خون بندناف
با وجود مزایایی که سلول بنیادی خون بند ناف دارند، ذخیره‌سازی این سلول‌ها به والدین این امکان را می‌دهد که از پتانسیل درمانی آن‌ها در آینده بهره‌برداری کنند. مراحل ذخیره‌سازی آن عبارتند از:
- در اولین قدم شما در هفته ۳۴ بارداری برای ذخیره‌سازی باید اقدام کنید، به همین منظور می‌توانید به مراکز در این زمینه مراجعه کنید.
- قبل از زایمان، باید از مادر آزمایش گرفته شود تا تمامی سوابق مورد بررسی قرار گیرد. این آزمایش‌ها باید حتماً توسط کارشناسان متخصص بانک خون بند ناف انجام شود. تست‌های معمول شامل HIV، HCV antibodies، HBV antibodies، CMV (IgM و IgG)، HTLV I/II، RPR، HBV antibodies و HBV antigens هستند.
- بلافاصله پس از تولد، اما قبل از زایمان جفت، خون بند ناف نوزاد توسط ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی جمع‌آوری می‌شود.
- پس از جمع‌آوری سلول بنیادی، نمونه مورد نظر مورد پردازش قرار می‌گیرد. در طی ۳۶ تا ۴۸ ساعت پس از جمع‌آوری، خون و بافت بند ناف تحت بررسی و پردازش قرار می‌گیرند و سپس در دماهای پایین نگهداری می‌شوند. همچنین، از لحاظ آلودگی‌های میکروبی نمونه دریافتی نیز مورد آزمایش قرار می‌گیرد.
خون بند ناف تا چند سال قابل نگهداری است؟
طبق تحقیقاتی که از سایت به دست آمده cryo-cell گفته می‌شود که یکی از نکات جالب در مورد سلول‌های بنیادی خون بند ناف این است که قابلیت ذخیره‌سازی آن‌ها به مدت طولانی امکان‌پذیر است. تحقیقات نشان داده‌اند که این سلول‌ها حتی پس از گذشت سال‌ها از زمان جمع‌آوری، همچنان کیفیت و کارایی خود را حفظ می‌کنند. به عنوان مثال، برخی از نمونه‌های خون بند ناف پس از 16 سال با موفقیت در پیوندها استفاده شده‌اند. این موضوع نشان‌دهنده پایداری و مقاومت این سلول‌ها در برابر شرایط ذخیره‌سازی طولانی مدت است. این قابلیت در ذخیره‌سازی، به نوبه خود، اهمیت علمی و عملی زیادی دارد. چرا که این سلول‌های بنیادی تقریبا بلافاصله بعد از جمع‌آوری به آزمایشگاه‌های ویژه ارسال می‌شوند و تحت شرایط کنترل‌شده نگهداری می‌شوند. این شرایط اطمینان می‌دهد که سلول‌ها هیچ‌گونه افت کیفیتی نداشته و در زمان استفاده، مؤثر و کارآمد باقی می‌مانند.
عوامل مؤثر بر عمر مفید سلول‌های بنیادی خون بندناف
حال که اطلاعاتی از عمر مفید سلول‌های بنیادی خون بندناف کسب کرده‌اید. باید گفت که عمر مفید سلول بنیادی از نوع خون بند ناف تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که در فرآیند جمع‌آوری، پردازش و ذخیره‌سازی نقش کلیدی دارند.
- شرایط جمع‌آوری: اولین گزینه، شرایط جمع‌آوری سلول بنیادی می‌باشد. جمع‌آوری سریع و به طور صحیح می‌تواند تأثیر مثبتی بر عمر مفید این سلول‌ها داشته باشد.
- پردازش و نگهداری: دما و روش‌های نگهداری از جمله عواملی هستند که می‌توانند هرگونه آسیب به سلول‌های بنیادی را کاهش دهند.
- آلودگی: بررسی و اطمینان از عاری بودن نمونه‌ها از آلودگی‌های میکروبی سبب حفظ سلامت و عمر سلول‌ها می‌شود. آلودگی می‌تواند به عفونت و کاهش اثربخشی سلول‌ها منجر شود.
- روش ذخیره‌سازی: استراتژی‌های مختلف ذخیره‌سازی، اعم از فریز کردن به طرز صحیح و استفاده از مواد حفاظت‌کننده، می‌توانند بر قابلیت زنده ماندن سلول‌ها تأثیرگذار باشند.
خون بند ناف در کجا نگهداری می‌شود؟
یکی از دغدغه‌هایی که افراد دارند، محل ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی خون بندناف می‌باشد. به این منظور مراکزی بسیاری وجود دارند که از آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
بانک‌های عمومی خون بند ناف
در بانک‌های عمومی خانواده‌ها نمونه را به صورت رایگان اهدا می‌کنند. نمونه‌ها برای پیوند به بیماران ناشناس یا خانواده فرد اهداکننده (مبتلا به سرطان خون، تالاسمی، نقص ایمنی و…) یا تحقیقات پزشکی استفاده می‌شوند
بانک‌های خصوصی خون بند ناف
ذخیره‌سازی در بانک‌های خصوصی بدین صورت است که خانواده‌ها نمونه را فقط برای خود نوزاد یا اعضای خانواده نگهداری می‌کنند. به دلیل سازگاری بالا احتمال رد پیوند بسیار کم است.
سخن پایانی
در نهایت، عمر مفید سلول‌های بنیادی خون بندناف موضوعی است که به دقت باید مورد توجه قرار گیرد، چرا که تصمیمات مربوط به جمع‌آوری و ذخیره‌سازی این سلول‌ها می‌تواند تأثیر عمیقی بر گزینه‌های درمانی در آینده داشته باشد. با توجه به اینکه این سلول‌ها توانایی فراوانی در ترمیم و بازسازی بافت‌ها دارند، شناخت دقیق از عوامل مؤثر بر طول عمر آن‌ها و روش‌های بهینه نگهداری می‌تواند به بهره‌برداری مؤثرتر از این منابع ارزشمند کمک کند. در این بین مرکز بایوژن، به عنوان یک پیشرو در حوزه درمان بیماری‌ها با استفاده از سلول‌های بنیادی، تلاش می‌کند تا از این تکنولوژی نوآورانه برای درمان طیف وسیعی از اختلالات خونی و غیرخونی استفاده کند. در نتیجه اگر قصد درمان بیماری خود با سلول بنیادی دارید، حتما با مشاورین این مرکز در ارتباط باشید.