درمان دیستروفی عضلانی با سلول های بنیادی

جامعه پزشکی همواره به دنبال راه‌حلی برای درمان بیماری‌های ارثی بوده‌اند، با اینکه هر ساله تعداد کمی از افراد به این دسته از بیماری‌ها مبتلا می‌شوند ولی بنابر ژنتیک این دسته از بیماری‌ها از نسلی به نسل دیگری منتقل می‌شود. دیستروفی عضلانی یک گروه ناهمگن از بیماری‌های ارثی است که با ضعف و پیشرونده شدن تدریجی عضلات مشخص می‌شود. این اختلالات به دلیل جهش در ژن‌های مسئول تولید پروتئین‌های ساختاری عضلات رخ می‌دهند. متأسفانه در حال حاضر، درمان قطعی برای این بیماری‌ها وجود ندارد و روش‌های موجود، صرفاً به مدیریت علائم بیماری می‌پردازند. با این حال درمان دیستروفی عضلانی با سلول درمانی به عنوان یک رویکرد درمانی امیدبخش مطرح شده‌است. در ادامه درمان دیستروفی عضلانی در بزرگسالان با سلول های بنیادی بهتر مورد بررسی قرار می‌دهیم.

چگونه می‌توان دیستروفی عضلانی را تشخیص داد؟

قبل از اینکه نقش سلول های بنیادی در ترمیم استخوان و بیماری‌های مرتبط با عضلات را بررسی کنیم، بهتر است در مورد تشخیص دیستروفی عضلانی نیز مطالبی را بیان کنیم. فرد تحت نظارت تست‌های تخصصی مانند آزمایش‌های خونی و الکترومیوگرافی (EMG) قرار می‌گیرند. آزمایش‌های خونی می‌توانند سطح آنزیم‌های عضلانی مانند کراتین کیناز (CK) را اندازه‌گیری کنند. افزایش سطح این آنزیم‌ها نشانه‌ای از آسیب و تخریب عضلات است که در دیستروفی عضلانی مشاهده می‌شود. همچنین، الکترومیوگرافی (EMG) به عنوان یک تست تشخیصی مهم برای ارزیابی فعالیت الکتریکی عضلات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تست می‌تواند الگوهای غیرطبیعی در فعالیت عضلانی را نشان دهد که مشخصه دیستروفی است.

آیا درمان دیستروفی ها با سلول درمانی ممکن است؟

سلول‌های بنیادی همواره سهم بزرگی در دنیای پزشکی داشته‌اند، به طور مثال درمان آرتروز زانو با سلول بنیادی مشکل افراد زیادی را از بابت آرتروز زانو رفع نموده است. با این حال سوالی که برای برخی از افراد در زمینه دیستروفی رخ می‌دهد این است که آیا درمان این بیماری با سلول درمانی امکان پذیر است؟

سایت pmc.ncbi.nlm.nih می‌گوید که درمان‌هایی که در زمینه دیستروفی وجود دارد، اغلب  تمرکز بر روی کاهش پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران دارد. با این حال هدف سلول بنیادی از موارد گفته شده بالاتر است و جایگزین سلول‌های آسیب دیده می‌شود.

چه نوع سلول بنیادی برای سلول درمانی در دیستروفی عضلانی مناسب است؟

سلول‌های بنیادی به انواع گوناگونی تقسیم می‌شوند که بنابر ویژگی که دارند هر کدام برای بیماری استفاده می‌شوند. درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی از نوع مزانشیمی در بسیاری از کلینیک‌ها در این زمینه مورد انجام است. به طور معمول دو نوع سلول‌های بنیادی جنینی و مزانشیمی در سلول درمانی در دیستروفی عضلانی استفاده می‌شوند.

سلول‌های جنینی قدرت بالایی در تمایز به دیگر سلول‌ها را دارند، از طرفی سلول‌های مزانشیمی در بافت‌های مختلف بدن، مانند مغز استخوان و بافت چربی، یافت می‌شوند. سلول‌های بنیادی مزانشیمی نیز می‌توانند به سلول‌های عضلانی تمایز پیدا کنند و به ترمیم بافت‌های آسیب دیده کمک کنند. در واقع این دو نوع سلول نقش اصلی کاربرد سلول های بنیادی در درمان دیستروفی عضلانی دوشن را ایفا می‌کنند.

روش های تزریق سلول های درمانی در دیستروفی عضلانی چیست؟

حال که به پاسخی برای پرسش آیا سوال سلول درمانی در دیستروفی عضلانی کاربرد دارد؟ دست یافتید، اطلاع از روش‌های تزریق سلول بنیادی نیز می‌تواند اطلاعات شما را در زمینه بیماری دیستروفی عضلانی و سلول درمانی کامل‌تر کند.  از این روش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

1. تزریق وریدی: در طول این روش، سلول‌های بنیادی از طریق قطره یا تزریق داخل وریدی (IV) به جریان خون بیمار تزریق می‌شوند و به آنها اجازه می‌دهد در سراسر بدن حرکت کنند و باعث ترمیم بافت، بازسازی و کاهش التهاب می‌شوند.
2. تزریق داخل عضلات مبتلا: روش دوم که تزریق داخل عضلات مبتلا نام دارد، سلول‌های بنیادی به طور مستقیم به عضله مورد نظر تزریق می‌شوند. این روش نسبت به تزریق وریدی گران‎تر می‌باشد. این روش در بسیاری از بیماری‌هایی همچون درمان مینیسک زانو با سلول های بنیادی مورد استفاده است.

سخن پایانی

مطالعات اخیر نشان می‌دهند که استفاده از سلول‌های بنیادی می‌تواند گزینه موفقیت آمیزی در چشم‌انداز آینده برای درمان دیستروفی عضلانی با سلول‌های بنیادی باشد. این سلول‌ها با دو مکانیسم اصلی یعنی جایگزینی سلول‌های آسیب‌دیده و ترشح فاکتورهای رشد و ترمیم بافت، می‌توانند به بهبود عملکرد عضلانی کمک کنند. البته، موفقیت درمان دیستروفی عضلانی با سلول های بنیادی با  چالش‌هایی روبرو است که باید مورد توجه قرار گیرد.

منبع