آرتروز یکی از شایعترین بیماریهای مفصلی است که باعث درد، تورم و محدودیت حرکت در مفصلها میشود. این بیماری با افزایش سن شیوع بیشتری پیدا میکند و میتواند کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی کاهش دهد. درمانهای سنتی آرتروز، مانند مصرف داروهای ضدالتهابی و فیزیوتراپی، اغلب به بهبود موقت علائم میانجامند و نمیتوانند پیشرفت بیماری را متوقف کنند. در سالهای اخیر، درمانهای مبتنی بر سلولهای بنیادی به عنوان یک راهکار امیدوارکننده برای درمان آرتروز مطرح شدهاند. سلولهای بنیادی توانایی تمایز به سلولهای مختلف بدن را دارند و میتوانند به ترمیم و بازسازی بافتهای آسیبدیده کمک کنند. در این مقاله، به بررسی درمان آرتروز زانو با سلول بنیادی، درمان آرتروز با سلول های بنیادی چگونه انجام می شود؟ و تحلیل شواهد موجود درباره آن خواهیم پرداخت.
نحوه درمان آرتروز زانو با سلول های بنیادی
همانطور که گفته شد آرتروز بیماری است که باعث درد، تورم و سفتی در مفاصل شما میشود. این بیماری میتواند بزرگترین و قویترین مفاصل بدن همچون زانو شما را تحت تاثیر قرار دهد. بنابر درمان ارتوپدی با سلول های بنیادی این بیماری نیز با این دسته از سلولها قابلیت درمان پیدا کردهاست. با این حال سوالی که برای برخی از افراد رخ میدهد این است که سلول های بنیادی چطور سبب درمان آرتروز می شوند؟
به گفته سایت hcahealthcare.co.uk، درمان آرتروز زانو با سلول بنیادی مزانشیمال را امکان پذیر میداند، این دسته از سلولها از خون یا مغز استخوان برداشت میشوند و سپس به مفصل زانو تزریق میشوند. از این رو این نوع سلولهای بنیادی سلولها بافتی را که از بین رفته است بازسازی میکنند و همچنین میتوانند بر روی سیستم ایمنی و سیستمهای واسطه هورمون محلی تأثیر بگذارند که هر دو باعث بهبودی آرتروز میگردند. به علاوه تزریق سلولهای بنیادی حدود 20 تا 40 دقیقه طول میکشد.
چه کسانی مناسب درمان آرتروز زانو با سلول بنیادی هستند؟
بنابر گفته پزشکان درمان روماتیسم با سلول های بنیادی یا آرتروز کاندیدای مخصوص به خود را دارند که باید این دسته از افراد برای این درمانها مراجعه کنند.
- اولین گروه افراد برای درمان آرتروز کسانی هستند که در بخش اولیه بیماری خود قرار دارند، چرا که سلولهای بنیادی در مراحل اولیه بیماری، قبل از تخریب گسترده غضروف بهتر عمل میکنند.
- کسانی که سن زیر ۶۵ سال دارند نیز کاندیدای مناسبی برای درمان به واسطه سلول بنیادی هستند.
- در آخر نیز بیمارانی که از درمانهای دارویی، فیزیوتراپی و جراحی پاسخ مناسبی نگرفتهاند، درمان آرتروز زانو با سلولهای بنیادی به آنها پیشنهاد میشود.
درمان مینیسک زانو با سلولهای بنیادی
مینیسک، یک قطعه غضروف C شکل است که همانند یک بالشتک بین ساق پا (درشت نی) و استخوان ران (فمور) قرار گرفته است. استفاده از سلولهای بنیادی برای پارگی منیسک زانو پتانسیل امیدوارکنندهای را در پزشکی ترمیمی و ارتوپدی نشان میدهد. مطالعات بیشتر نشان دادهاند که استفاده از سلولهای بنیادی، بهویژه سلولهای بنیادی مزانشیمی مشتقشده از بافت چربی، اثرات بازسازیکننده بالقوهای برای ترمیم بافت منیسک آسیبدیده در زانوی انسان بالغ دارد.
مزایای درمان آرتروز زانو با سلول های بنیادی
سلولهای بنیادی به انواع گوناگونی تقسیم میشوند که از بین اینها سلولهای بنیادی مزانشیمی در درمان آرتروز بسیار موثر هستند. این درمان مزایای منحصر بفرد خود را دارند که از مزایای این روش نسبت به سایر روش ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- ترمیم و بازسازی بافت: سلولهای بنیادی میتوانند به سلولهای غضروفی و استخوانی تمایز یابند و به ترمیم بافتهای آسیبدیده کمک کنند. این امر باعث بهبود عملکرد مفصل و کاهش درد و تورم میشود.
- کاهش التهاب: سلولهای بنیادی خاصیت ضدالتهابی دارند و میتوانند به کاهش التهاب مفصل کمک کنند و کاهش التهاب، پیشرفت بیماری را کُند میکند.
- امکان درمان بدون جراحی: درمان با این دسته از سلولها غیرتهاجمی است و نیازی به جراحی مفصل ندارد. این موضوع ریسک و عوارض جانبی را کاهش میدهد.
مراقبت های بعد از تزریق سلول بنیادی در زانو
مراقبتهای بعد از انجام سلول های بنیادی در ترمیم استخوان یا درمان آرتروز از بخشهای مهم برای بهبودی سریع این دسته از روشهای درمانی است. در واقع تزریق سلولهای بنیادی به زانو یک روش درمانی نوین است که به طور فزایندهای در درمان آسیبهای مفصلی و بهبود عملکرد زانو مورد استفاده قرار میگیرد. چرا که نوع سلولهای بنیادی مورد استفاده در سلول درمانی زانو با توانایی تجدید و ترمیم بافتهای آسیبدیده، امیدهای جدیدی را برای بازگشت به فعالیتهای روزانه و بهبود کیفیت زندگی بیماران ایجاد کرده، از مراقبتهای بعد از تزریق درمان ساییدگی زانو با سلول های بنیادی میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- دوره فیزیوتراپی خود را قطع نکنید و این دوره را ۴ تا ۶ روز پس از تزریق انجام دهید.
- داروهای رقیق کننده خون عواملی هستند که مانع بهبودی شما میشوند، به همین دلیل حداقل تا ۶ هفته پس از تزریق این دسته از داروها را مصرف نکنید.
- در صورتی که درد شما غیر قابل کنترل است، کمپرس یخ برای درد خود استفاده کنید.
موارد منع سلول درمانی برای آرتروز
علاوه بر موارد مصرف سلول درمانی در درمان آرتروز، افرادی وجود دارند که با وجود اینکه به آرتروز دچار هستند نمیتوانند از سلول بنیادی استفاده کنند. این دسته از عبارتند از:
- سن بالا: در افراد مسنتر، توانایی تمایز و تکثیر سلولهای بنیادی ممکن است کاهش یافته باشد.
- بیماریهای زمینهای: وجود بیماریهای مزمن یا سیستمیک مانند دیابت، بیماریهای خودایمنی یا سرطان میتواند روی عملکرد و قابلیت تمایز سلولهای بنیادی تأثیر بگذارد. در چنین مواردی، بررسی دقیق وضعیت بالینی و درنظر گرفتن محدودیتهای احتمالی ضروری است.
- عفونتهای مزمن: وجود عفونتهای مزمن در ناحیه مفصل زانو میتواند مانع موفقیت درمان با سلولهای بنیادی باشد.
عوارض تزریق سلولهای بنیادی در زانو
افراد بسیاری که از سلول درمانی زانو استفاده کردهاند از مزایای سلول درمانی زانو با سلول های بنیادی بسیار راضی بودهاند. با این حال همانند هر روش درمانی تزریق سلول بنیادی با توجه به شرایط بدنی هر فرد ممکن است عوارضی را نیز به دنبال داشته باشد.
سایت journals.sagepub معتقد به این است که علیرغم ناهمگونی قابل توجه مطالعات وارد شده از نظر پروتکل، فرمولاسیون، زمان و محل تزریق، یافتههای این مرور سیستماتیک نشان میدهد که در کوتاه مدت، درمان سلول بنیادی ممکن است عوارضی همچون عفونت، خونریزی، تب، تهوع و علائم آلرژیک در پی داشته باشد.
هزینه درمان آرتروز زانو با سلول بنیادی
در کنار مواردی که برای کاربرد سلول های بنیادی برای درمان آرتروز زانو دارد، بسیاری از افراد به دنبال هزینههای این درمان هستند. هزینه درمان آرتروز زانو با استفاده از سلولهای بنیادی به چند عامل مهم بستگی دارد. اولین عامل، روش تزریق و درمان است. همچنین شیوههای درمانی مانند تکرار تزریق یا استفاده از فاکتورهای رشد نیز بر هزینهها تأثیرگذار هستند. دومین عامل، تعداد جلسات درمانی است. در بیشتر موارد، یک سری درمان با سلولهای بنیادی در چند نوبت انجام میشود و تعداد این جلسات بر هزینه نهایی درمان مؤثر است. سومین عامل، محل دریافت درمان است. هزینههای درمان در مراکز مختلف (دولتی، خصوصی یا دانشگاهی) متفاوت است و هزینههای جانبی مانند اقامت و حمل و نقل نیز بر هزینه نهایی تأثیر دارند.
سخن آخر
مطالعات متعدد نشان دادهاند که استفاده از سلولهای بنیادی میتواند به عنوان یک راهکار درمانی امیدوارکننده برای آرتروز مطرح باشد. سلول درمانی زانو قابلیت تمایز به سلولهای غضروفی و استخوانی را دارند و میتوانند به تعمیر و بازسازی بافتهای آسیبدیده کمک کنند. همچنین، سلولهای بنیادی خاصیت ضدالتهابی و ایمنیزدایی دارند که میتوانند روند پیشرفت بیماری را کندتر کنند.